SOCIAL LIVING EUROPE » Polityka Unii Europejskiej

Dlaczego Europa stawia na deinstytucjonalizację i budownictwo społeczne?

Europa znajduje się w punkcie zwrotnym, jeśli chodzi o podejście do mieszkalnictwa i polityki społecznej. Od wielu lat obserwujemy rosnący deficyt mieszkań dostępnych cenowo, starzenie się społeczeństw, a także coraz wyraźniejsze oczekiwania obywateli wobec jakości życia i dostępu do usług publicznych. Odpowiedzią na te wyzwania stała się polityka Unii Europejskiej, która coraz mocniej akcentuje znaczenie deinstytucjonalizacji opieki oraz rozwój budownictwa społecznego jako narzędzi budowania bardziej sprawiedliwych i odpornych społeczności.

Deinstytucjonalizacja – zmiana paradygmatu w polityce społecznej

Deinstytucjonalizacja oznacza odejście od modelu opieki opartego na dużych instytucjach – domach dziecka, zakładach opiekuńczych czy wielkich ośrodkach dla seniorów – na rzecz rozwiązań lokalnych i środowiskowych. Idea ta zakłada, że człowiek najlepiej funkcjonuje w naturalnym środowisku – we własnym mieszkaniu, w sąsiedztwie, w małej wspólnocie, a nie w odizolowanej instytucji.

Unia Europejska traktuje deinstytucjonalizację jako priorytet w wydatkowaniu środków z funduszy strukturalnych i programów społecznych. Dokumenty strategiczne, takie jak Europejski Filar Praw Socjalnych, wyraźnie wskazują, że każdy obywatel powinien mieć prawo do godnych warunków życia, wsparcia blisko domu i integracji z lokalną społecznością. W praktyce oznacza to, że państwa członkowskie mają obowiązek przeznaczać część funduszy unijnych na rozwój mieszkań wspieranych, dziennych domów opieki i lokalnych programów mieszkaniowych zamiast na rozbudowę instytucji zamkniętych.

Budownictwo społeczne – odpowiedź na kryzys mieszkaniowy

Drugim filarem europejskiej polityki społecznej jest rozwój budownictwa społecznego. Kryzys mieszkaniowy, z którym borykają się niemal wszystkie kraje członkowskie, stał się jednym z kluczowych problemów społecznych i politycznych. Wysokie ceny nieruchomości, brak dostępnych mieszkań na wynajem i ograniczenia w dostępie do kredytów hipotecznych sprawiają, że młode pokolenia, rodziny i osoby starsze coraz częściej są wykluczone z rynku mieszkaniowego.

Budownictwo społeczne to odpowiedź systemowa: mieszkania powstają w oparciu o partnerstwo samorządów, instytucji finansowych, inwestorów i lokalnych firm budowlanych. Dzięki wsparciu z programów takich jak InvestEU, FERS czy KPO, możliwe jest finansowanie projektów, które z jednej strony są stabilne i przewidywalne dla inwestorów, a z drugiej – dostępne cenowo i zgodne z politykami społecznymi dla mieszkańców.

Kierunki rozwoju w Europie

Trend deinstytucjonalizacji i rozwoju budownictwa społecznego wpisuje się w szerszą strategię Unii Europejskiej, której celem jest budowanie spójnych, zrównoważonych i odpornych społeczności lokalnych. W nadchodzących latach możemy spodziewać się, że:

coraz więcej środków unijnych będzie kierowanych na projekty mieszkaniowe i społeczne zgodne z zasadami ESG,
państwa członkowskie będą stopniowo ograniczać finansowanie instytucji zamkniętych, zastępując je programami mieszkaniowymi i wspólnotowymi,
inwestycje w mieszkalnictwo społeczne staną się jednym z głównych kierunków funduszy publicznych i prywatnych,
rosnące znaczenie będą miały projekty łączące mieszkalnictwo z usługami lokalnymi: opieką senioralną, rehabilitacją, edukacją czy elektromobilnością.

Europa wybiera społeczne bezpieczeństwo

Decyzja o postawieniu na deinstytucjonalizację i budownictwo społeczne to nie tylko reakcja na kryzys mieszkaniowy. To również element szerszej wizji Europy jako wspólnoty, w której kapitał i rozwój gospodarczy idą w parze z odpowiedzialnością społeczną i troską o obywateli. Stabilne mieszkania dostępne dla każdego stają się fundamentem nowoczesnej polityki społecznej, a dla inwestorów – gwarancją przewidywalnych i bezpiecznych projektów.

Budownictwo społeczne i deinstytucjonalizacja to przyszłość, która już dziś zmienia oblicze Europy. To kierunek, w którym lokalne społeczności zyskują szansę na rozwój, a inwestorzy – pewność, że ich kapitał pracuje w sposób stabilny, etyczny i długofalowy.